Cilt: 4 Sayı: 3, 30.12.2023

Yıl: 2023

Araştırma Makaleleri

Derlemeler

Karya Journal of Health Science sağlık bilimlerinin her alanında güncel, kanıt değeri yüksek, etik ilkeler doğrultusunda gerçekleştirilen ulusal ve uluslararası çalışmaların bilim dünyası ile paylaşılmasını, alana katkı sağlamasını ve yapılacak yeni çalışmalara ışık tutmasını amaçlar.

Karya Journal of Health Science beslenme ve diyetetik, çocuk gelişimi, dil ve konuşma terapisi, diş hekimliği, eczacılık, hemşirelik, ebelik, fizyoterapi ve rehabilitasyon, gerontoloji, odyoloji, sağlık yönetimi, sosyal hizmetler, spor bilimleri, temel ve klinik tıp bilimleri gibi sağlık alanında araştırma makaleleri, olgu sunumları, derleme ve editöre mektup türünde makaleler yayınlar.

YAZIM KURALLARI
Karya Journal of Health Science gönderilen makalenin başka bir yerde yayınlanmamış olduğu, tüm yazarların gönderiyle aynı fikirde olduğu, çalışmanın yürütüldüğü kurum, kuruluş, laboratuvar vb. sorumlu makamları tarafından ve makalenin son halinin tüm yazarlar tarafından zımnen veya açıkça onaylandığı varsayımına göre işlem yapar.
ETİK
Karya journal of Health Science; yazarlar, hakemler ve editörler için rehber olarak hazırlanmış Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Konseyi (International Council of Medical Journal Editors/ICMJE) ve Yayın Etiği Komisyonu (Committee on Publication Ethics/COPE) kılavuzlarını temel almaktadır.
Yazar(lar) "Etik ilke ve Yayın Politikası" içeriğini okumakla yükümlüdür. Sorumlu yazar, tüm yazarlar adına yazının son halinden sorumludur. Yazıların bilimsel, etik ve hukuki sorumluluğu yazar(lar)a aittir (http://www.icmje.org/about-icmje/faqs/conflict-of-interest-disclosure-forms/).
Karya Journal of Health Science’a gönderilen çalışmaların Helsinki İlkeler Deklarasyonu’na (https://www.wma.net/what-we-do/medical-ethics/declaration-of-helsinki/), Laboratuvar Hayvanlarının Kullanımı ve Bakımı için Kılavuz’a (https://grants.nih.gov/grants/olaw/guide-for-the-care-and-use-of-laboratory-animals.pdf ) uygun olarak yapıldığı, kurumsal, etik ve yasal izinlerin alındığı varsayılarak bu konuda sorumluluk kabul edilmeyecektir. 
GENEL KURALLAR
Makale sisteme sorumlu yazar adı-soyadı ile yüklenmelidir.
Makalede yer alan tüm yazarların http://orcid.org adresinden bireysel ORCID (Open Researcher and Contributor ID) numarası alması ve bu numarayı makalenin başlık sayfasında belirtmesi gerekmektedir. Sorumlu yazar, makalesini gönderirken tüm yazarları DergiPark sistemine eklemelidir.
Makale “Microsoft Word” formatında, çift satır aralıklı, “Times New Roman” yazı tipinde, 12 punto büyüklüğünde, satır arası boşluk bırakmadan ve her sayfada satır numarası devam edecek şekilde hazırlanmalıdır. Sayfalar özet sayfasından itibaren numaralandırılmalıdır. Sayfanın tüm kenarlarında 2.5 cm boşluk bırakılmalıdır (örnek makale şablonu dergi web sayfasında bulunmaktadır).
Makalede “System International” (SI) unitler kullanılmalıdır.
Şekil, fotoğraf, tablo ve grafikler metin içinde geçtiği yerlerde ilgili cümlenin sonunda belirtilmelidir.
Kısaltmalar, kelimenin ilk geçtiği yerde parantez içinde verilmelidir.
Ondalık sayılarda nokta (55.78) kullanılmalıdır.
YAZI TÜRLERİ
Araştırma Makalesi
Her türlü deneysel ve tanımlayıcı çalışmaları kapsayan yazılardır. Öz (Türkçe ve İngilizce olmak üzere amaç/objective, yöntem/method, bulgular/results ve sonuç/conclusion başlıklarını içeren, maksimum 350 kelime), Giriş, Yöntem, Bulgular, Tartışma, Sonuç, Kaynaklar bölümlerinden oluşmalıdır. Kelime sayısı 6000’i (öz, kaynaklar ve tablolar hariç); tablo, şekil, fotoğraf ve resim sayısı toplamda 6’yı; kaynak sayısı 40’ı geçmemelidir.
Derleme
Davet edilen yazarlar tarafından gönderilen derlemeler kabul edilmektedir. Öz (Türkçe ve İngilizce olmak üzere maksimum 300 kelime ve bölümsüz), Giriş (konuya ilişkin alt başlıklar) ve Kaynaklar bölümlerinden oluşmalıdır. Kelime sayısı 7000’i, kaynak sayısı 60’ı geçmemelidir.
Olgu Sunumu
Tanı ve tedavide farklılık gösteren veya nadir görülen olguların, klinik deneyimlerle birleştirildiği, fotoğraf-şekil vb. görsellerle desteklendiği yazılardır. Öz (Türkçe ve İngilizce olmak üzere maksimum 200 kelime ve bölümsüz), Giriş, Olgu Sunumu, Tartışma, Sonuç, Kaynaklar olarak düzenlenmelidir. Kelime sayısı 4000’i; tablo, şekil, fotoğraf ve resim sayısı toplamda 5’i; kaynak sayısı 20’yi geçmemelidir.
Editöre Mektup
Karya Journal of Health Science’da son bir yıl içinde yayımlanan makaleler ile ilgili okuyucuların değişik görüş, tecrübe ve sorularını içeren yazılardır. Başlık ve Öz bölümleri içermemelidir. Hangi makaleye (sayı, tarih verilerek) ithaf olunduğu belirtilmeli ve sonunda yazarın ismi, kurumu, adresi bulunmalıdır. Mektuba cevap, editör veya makalenin yazar(lar)ı tarafından, yine dergide yayımlanarak verilir. Kelime sayısı 500’ü, kaynak sayısı 5’i geçmemelidir.
YAZININ BÖLÜMLERİ
Başlık Sayfası
Başlık sayfası ayrı bir sayfa olarak yüklenmelidir.
Makalenin türü (araştırma, derleme, olgu sunumu vb.) belirtilmedir.
Makale başlığı büyük harflerle, açık, kısa ve çalışmayı tanımlar nitelikte Türkçe ve İngilizce olarak yazılmalıdır. Başlıkta kısaltma kullanılmamalıdır.
Yazar bilgileri açık ad ve soyad kullanılarak, üst simge ile 1’den itibaren numaralandırılıp, akademik unvan, çalışılan kurum, klinik, bölüm, şehir, ülke, ORCID (Open Researcher and Contributor ID) no bilgisi ve e-posta adresi ile yazılmalıdır. 
Sorumlu yazarın adı- soyadı, güncel adresi, e-posta adresi, ulaşılabilir telefon numaraları (GSM telefon numarası mutlaka verilmeli) ayrıca belirtilmelidir.
Makalede ticari bağlantı veya çalışma için maddi destek veren kurum (doğrudan veya dolaylı) mevcut ise yazarlar; kullanılan ticari ürün, ilaç, firma ile ticari hiçbir ilişkisinin olmadığını veya varsa nasıl bir ilişkisinin olduğunu (konsültan, diğer anlaşmalar vb.), başlık sayfasında bildirmek zorundadır.
Öz
Öz; Türkçe ve İngilizce ayrı sayfalar halinde hazırlanmalıdır.
Anahtar kelimeler minimum 3, maksimum 5 kelimeden oluşmalıdır. Anahtar kelimeler birbirlerinden virgül ile ayrılmalıdır. Türkçe Anahtar Kelimeler “Türkiye Bilim Terimleri”ne (www.bilimterimleri.com), İngilizce Anahtar Kelimeler “Medical Subject Headings (MESH)’e (www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html) uygun olarak verilmelidir. Türkçe öz ve anahtar kelimeler ile İngilizce öz ve anahtar kelimeler birebir aynı olmalıdır.
Metin
Metin "di"’li geçmiş zaman ile yazılmalıdır. Kısaltılacak tüm terimler (daha önce “Öz” de kullanılsa bile) ilk geçtiği yerde önce uzun hali, sonra kısaltması parantez içinde olacak şekilde belirtilmelidir.
Metin içinde yer alan ana başlıklar büyük harf ve bold, alt başlıklar her sözcüğün ilk harfi büyük harf ve bold, alt başlığa ilişkin başlıklar her sözcüğün ilk harfi büyük harf ve italik olacak şekilde düzenlenmelidir.
Yöntem ana başlığından sonra “İstatistiksel Analiz ve Etik Onay” alt başlıklarına yer verilmelidir. İnsanlar üzerinde yapılan araştırma makalelerinde araştırmanın ilgili Etik Kurul tarafından onaylandığı, çalışmaya dahil edilen gönüllülerin onamlarının ve kurum izinlerinin alındığı bilgisi belirtilmelidir. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırma makalelerinde de araştırmanın ilgili Etik Kurul tarafından onaylandığı ve kurum izinlerinin alındığı bilgisi belirtilmelidir. Olgu sunumlarında imzalı onam ve gerekiyorsa kurum izni alındığı bilgisi “Olgu Sunumu” bölümünde belirtilmelidir.
Bulgularda çalışmanın istatistiksel sonuçları verilmelidir. Veriler mümkün olduğunca anlaşılır, açık, tablo, grafik veya şekillerle desteklenerek sunulmalıdır. Veri setinin analiz sonuçlarının APA stilinde verilmelidir. Araştırmanın tekrarlanabilirliği için ölçüm sonuçlarının etki büyüklüğü hesaplanmalıdır. Anlamlılık için kullanılan p değerleri <.05, <.01, <.001 şeklinde gösterilmelidir.
Tartışmada, bulgulardan çıkarılan sonuçlar güncel literatür eşliğinde tartışılmalı ve yorumlanmalıdır. Bulgularda kullanılan istatistiksel sonuçlar bu bölümde tekrar edilmemelidir. Tartışma bölümünün sonunda çalışmanın limitasyonları “Limitasyonlar” alt başlığı ile sunulmalıdır.
Sonuç, mutlaka çalışmadan elde edilen sonuçları ve alana katkısını içermelidir.
Formlar
Online makale gönder bölümünde yer alan yazar katkı formu, telif hakkı devir formu ve çıkar çatışması beyan formunun sisteme yüklenmesi zorunludur. 
İntihal Raporu
Makaleye ilişkin intihal raporunun (tercihen Turnitin ve Ithenticate raporları) online makale gönder bölümündeki intihal raporu alanına yüklenmesi zorunludur. Benzerlik oranı %20’yi geçmemelidir.
Etik Kurul Belgesi
Makaleye ilişkin etik kurul belgesinin online makale gönder bölümündeki etik kurul belgesi alanına yüklenmesi zorunludur.
İzinler
Yazar(lar) makale içerisindeki şekil, resim, fotoğraf, çizelge ve diğer tamamlayıcı materyalin orijinal olduğunu garanti etmelidir. Eğer makalede daha önce yayımlanmış, başkalarına ait alıntı yazı, tablo, resim, ölçek ve benzeri materyal kullanıldı ise yazar(lar), telif hakkı sahiplerinden yazılı izin almak, makalelerini gönderirken bu iznin verildiğine dair kanıtları eklemek ve bunu makalede belirtmekle yükümlüdür. Bu konuya ilişkin hukuki sorumluluk yazarlara aittir. 
Kaynaklar
Kaynaklar makalenin metin kısmından başlayarak, geçiş sırasına göre numaralandırılmalıdır. Kaynak gösterimi cümle sonunda, nokta işaretinden hemen önce, Arabik rakamlarla, köşeli parantez kullanılarak yapılmalıdır. Metin içerisinde yazar adı ile atıf yapılmak istendiğinde ilk yazarın soyadı ve “et al.” kısaltması ile birlikte yapılmalıdır. Birden çok ve ardışık sayıyla yapılacak atıflar için [10-15] şeklinde gösterim kullanılmalıdır. Kaynaklar arasına virgül konulmalı, virgülden önce ve sonra boşluk bırakılmamalıdır.
Makale yazar sayısı 6 veya daha az ise tüm yazarlar yazılmalı, 6'dan fazla yazarın yer aldığı makalelerde ise ilk 3 yazar yazılarak sonraki yazarlar için “et al.” kısaltması kullanılmalıdır. Kaynak yazımı için kullanılan dergi kısaltmaları Cumulated Index Medicus’ta kullanılan stile uymalıdır (www.icmje.org). Kaynak listesinde yalnızca yayınlanmış ya da yayınlanması kabul edilmiş veya doi numarası almış çalışmalar yer almalıdır. Yayınlanmamış gözlem ve kişisel görüşmelerin kaynak gösterilmesinden kaçınılmalıdır. Kitaplar çok gerekli ise kaynak gösterilmeli ve en fazla 2-3 kitap ile sınırlandırılmalıdır. Kaynakların doğruluğundan yazar(lar) sorumludur. Yerli ve yabancı kaynakların sentezine önem verilmelidir. Kaynak yazımı “Vancouver” sistemine göre olmalıdır. Vancouver stilinde verilen bir referansta Yazar(lar) ad(lar)ı, - Makale adı, - Dergi adı (Cumulated Index Medicus’a göre kısaltılmış), - Basım yılı, - Dergi cilt ve sayısı, - Sayfa aralığı mutlaka verilmelidir.
Kaynak Yazım Örnekleri
Dergi
Sonmezdag AS, Kesen S, Amanpour A, et al. LC-DAD-ESI-MS/MS and GC-MS profiling of phenolic and aroma compounds of sunflower oil during deep-fat frying. J Food Process Pres. 2019;43:1-9.
Dergi Eki
Braxton E, Wohlfeld BJ, Blumenthal S. Postoperative care pathways following lumbar total disc replacement. Spine. 2019;24(S):1-12.
Elektronik Ortamda Makale
Basımı beklenen çevrimiçi yayımlanmış makaleler için Digital Object Identifier (DOI) numarası atanmışsa DOI numarası sonuna eklenir:
Sonmezdag AS, Kelebek H, Selli, S. Characterization of aroma‐active compounds, phenolics, and antioxidant properties in fresh and fermented capers (Capparis spinosa) by GC‐MS‐Olfactometry and LC‐DAD‐ESI‐MS/MS. J Food Sci. 2019;doi: 10.1111/1750-3841.14777.
Kitap
Doherty RF, Purtilo RB. Ethical dimensions in the health professions. 6th ed. St Louis, Misouri: Elsevier; 2016.
Kitap Bölümü
Marrero DG. Diabetes Mellitus. In: Flanagan SN, Zaretsky H, Moroz A, eds. Medical aspects of disability: A Handbook for the rehabilitation professional. 4th ed. New York: Springer Publishing Company; 2011:159-176.
Tablo, Şekil, Grafik ve Resimler
Tüm tablo, şekil, grafik ve resimler ayrı ayrı sayfalar halinde hazırlanarak kaynaklardan sonra eklenmelidir. Yazı içinde kullanılan tüm şekil, grafik ve resimler “Şekil” olarak, tablolar ise “Tablo” olarak adlandırılmalıdır. Tabloların başlıkları anlaşılır şekilde tablonun üzerine, şekillerin başlıkları ise şeklin altına yazılmalıdır. Tablolarda kullanılan kısaltmalar tablo altında açıklanmalıdır. Tablolarda alt çizgi, üst çizgi ve ara başlıklar vurgulanmalıdır. Görsel başka bir yayından alıntılanıyorsa yazılı basım izni ayrıca gönderilmelidir. Şekiller “jpeg” sıkıştırma tekniği ile her bir şekil ayrı bir dosyada olacak şekilde kaydedilmelidir. Şekiller en az 9×13 cm boyutunda ve 300 dpi çözünürlükte olmalıdır.
Sorumluluk Reddi
Karya Journal of Health Science’da yayımlanan yazılardaki ifadeler veya görüşler editörlerin, yayın kurulunun veya yayıncının görüşlerini değil yazarların görüşlerini yansıtır. Editörler, yayın kurulu ve yayıncı bu tür materyaller için herhangi bir sorumluluk veya yükümlülük kabul etmez. Yayınlanan içerikle ilgili nihai sorumluluk (etik, bilimsel, yasal, vb.) yazarlara aittir.

ETİK İLKELER
Karya Journal of Health Science; yazarlar, hakemler ve editörler için rehber olarak hazırlanmış Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Konseyi (International Council of Medical Journal Editors/ICMJE) ve Yayın Etiği Komisyonu (Committee on Publication Ethics/COPE) kılavuzlarını temel almaktadır.
Karya Journal of Health Science yayın sürecine dahil olan tüm paydaşların (yazarlar, okuyucular, araştırmacılar, yayıncılar, hakemler ve editörler) bilimin tarafsız ve doğru bir şekilde ilerlemesine katkı sağlaması için aşağıdaki etik sorumluluklara uymasını bekler.
Aşağıdaki etik sorumluluklar COPE tarafından hazırlanan rehber ve politikalar ışığında yazılmıştır.

Yazarların Etik Sorumlulukları
• Yayımlanmak üzere gönderdikleri makalenin özgünlüğünü garanti etmek
• Yayımlanmak üzere gönderdikleri makaleyi aynı anda birden fazla dergiye göndermemek
• Yayımlanmış tam metin bildiriyi makale olarak göndermemek
• Yayımlanmak üzere gönderdikleri makalenin daha önce başka bir yerde yayınlanmadığını garanti etmek
• Yayımlanmak üzere gönderdikleri makalede haksız yazarlığa izin vermemek
• Yayınlanmak üzere gönderdikleri makalede çıkar çatışması teşkil edebilecek durum ve ilişkileri açıklamak
• Yayımlanmak üzere gönderdikleri makalede araştırmanın ilgili Etik Kurul tarafından onaylandığını, çalışmaya dahil edilen gönüllülerin onamlarının ve kurum izinlerinin alındığını garanti etmek ve makalenin yöntem bölümünde açıklamak,
• Olgu sunumlarında imzalı aydınlatılmış onam almış olmak ve makalenin yöntem bölümünde açıklamak,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda, hayvan haklarının Guide for the Care and Use of Laboratory Animals (www.nap.edu/catalog/5140.html) prensipleri doğrultusunda korunduğunu ve araştırmanın ilgili Etik Kurul tarafından onaylandığını, kurum izinlerinin alındığını garanti etmek ve makalenin yöntem bölümünde açıklamak,
• Yayımlanmak üzere gönderdikleri makalede doğru ve yazım kurallarına uygun şekilde atıf yapmak ve bunlara kaynaklar bölümünde eksiksiz yer vermek
• Yayımlanmak üzere gönderdikleri makalede daha önce yayınlanmış alıntı yazı, tablo, şekil, görsel, ölçek gibi materyallere yer verdi ise telif hakkı sahibinden ve yazarlarından yazılı izin almak ve bunu makalede belirtmek
• Değerlendirme sürecinde yayımlanmak üzere gönderdikleri makaleye ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda istenilen bilgi ve verileri yayın kuruluna sunmaya hazır olmak
• Yayımlanmak üzere kabul edilen veya yayımlanan makalede yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme gibi taleplerde bulunmamak
• Yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki makale ile ilgili çıkar çatışması, etik ihlal veya bir hata tespiti durumunda dergi editörlerini bilgilendirmek, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörlerle iş birliği yapmak

Editörlerin Etik Sorumlulukları

Genel Görev ve Sorumluluklar
• Okuyucu ve yazarlardan gelen bilimsel bilgi taleplerinin karşılanması için çaba göstermek
• Derginin sürekli gelişimini sağlamak
• Dergide yayınlanan makalelerin bilimsel kalitesinin artırılmasına yönelik çalışmak
• İfade özgürlüğünü desteklemek
• Akademik açıdan bütünlüğü sağlamak
• Fikri mülkiyet haklarından ve etik standartlardan taviz vermeden süreçleri takip etmek
• Düzeltme veya yorum gerektiren konularda şeffaf ve açık olmak

Okuyucularla İlişkiler

• Editörler; tüm okuyucuların, araştırmacıların ve uygulayıcıların ihtiyaç duyduğu bilgi, beceri ve beklentileri dikkate alarak karar almalıdır. Yayınlanan çalışmaların literatüre katkı sağlamasını ve özgün olmasını amaçlamalıdır. Ayrıca araştırmacılardan ve uygulamacılardan alınan geri bildirimleri dikkate almalı, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim sağlamalıdır.

Yazarlarla İlişkiler

• Editörler çalışmaların önemi, özgünlüğü, geçerliliği, anlatımın açıklığı, derginin amaç ve hedeflerine uygunluğu doğrultusunda olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
• Editörler yayın kapsamına giren çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
• Editörler çalışmanın yapısında ciddi sorunlar olmadıkça hakemler tarafından yapılan olumlu önerileri göz ardı etmemelidir.
• Yeni editörler ciddi kaygıları olmadıkça önceki editörün çalışmalarla ilgili kararlarını değiştirmemelidir.
• Editörler, tanımlanan "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreçlerinden" olası sapmaları önlemek için her türlü çabayı göstermelidir.
• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim sağlanmalıdır.

Hakemlerle İlişkiler

• Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak seçmek
• Hakemlere değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları gerekli bilgi ve rehberliği sağlamak
• Hakemler ve yazarlar arasında çıkar çatışması olup olmadığını izlemek
• Çift kör incelemede hakemlerin kimliklerini gizli tutmak
• Hakemleri makaleyi tarafsız, bilimsel ve nesnel bir şekilde incelemeye teşvik etmek
• Hakemlerin performansını artıran politikalar geliştirmek
• Hakem havuzunu dinamik olarak güncellemek için çaba göstermek
• Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri önlemek

Yayın Kurulu ile İlişkiler

• Yayın kurulu üyelerinin süreçleri, yayın politikaları ve yönergelerine uygun ilerletmesini etmesini sağlamak
• Yayın kurulu üyelerini yayın politikaları ve gelişmeler hakkında bilgilendirmek
• Yayın kurulu üyelerinin makaleleri tarafsız ve bağımsız değerlendirmesini sağlamak
• Yeni yayın kurulu üyelerini katkıda bulunabilecek ve uygun niteliklerde seçmek
• Yayın kurulu üyelerinin uzmanlık alanlarına göre yazıları incelemeye göndermek
• Yayın kurulu ile düzenli olarak iletişim kurmak
• Yayın kurulu ile yayın politikalarının ve derginin geliştirilmesi için toplantılar düzenlemek

Dergi Sahibi ve Yayıncı ile İlişkiler

• Editörler ve yayıncı arasındaki ilişki editoryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editörler ile yayıncı arasında yapılan sözleşme gereği, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.

Editoryal ve Çift Kör Hakemlik Süreçleri

• Editörler, derginin yayın politikalarında belirtilen “Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci” politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu nedenle editörler her makalenin tarafsız, adil ve zamanında gözden geçirilmesini sağlamalıdır.

Kalite Güvencesi

• Editörler, dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikalarına ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasını sağlamalıdır.

Kişisel Bilgilerin Korunması

• Editörler, incelenmekte olan makalelerde deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmak ve deneklerin rızasına dair bir belge yoksa çalışmayı reddetmekle yükümlüdür. Ayrıca editörler; yazarlar, hakem ve okuyucuların kişisel bilgilerini korumakla sorumludur.

Etik Kurul, İnsan ve Hayvan Hakları

•Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.

Olası Suistimal ve Kötüye Kullanıma Karşı Önlemler

• Editörler; olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikâyetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.

Akademik Dürüstlüğün Sağlanması

• Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.

Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması

• Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmaktan sorumludur. Ayrıca editörler, yayınlanan tüm makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi için gerekli önlemleri almalıdır.

Yapıcılık ve Tartışmaya Açıklık

• Editörler, dergide yayınlanan çalışmalarla ilgili inandırıcı eleştirileri dikkate almalı ve bu tür eleştirilere karşı yapıcı bir tavır sergilemelidir. Eleştirilen çalışmanın yazar(lar)ına cevap hakkı vermelidir. Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli veya dışlamamalıdır.

Şikayetler

• Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri incelemeli ve açıklayıcı ve aydınlatıcı bir şekilde yanıtlamalıdır.

Politik ve Ticari Kaygılar

• Editörlerin bağımsız kararı, dergi sahibi, yayıncı veya başka herhangi bir siyasi veya ticari faktörden etkilenmez.

Çıkar Çatışması

• Editörler; yazar, hakem ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

• Yalnızca uzmanlık alanı ile ilgili makale değerlendirmeyi kabul etmek
• Tarafsızlık ve gizlilik içinde inceme yapmak
• Değerlendirme sürecinde bir çıkar çatışmasıyla karşılaştıklarını düşündüklerinde dergi editörüne haber vermek ve makaleyi incelemeyi reddetmek
• İnceledikleri makaleyi, inceleme sürecinden sonra gizlilik ilkesine uygun olarak imha etmek (Hakemler, inceledikleri makalelerin son halini ancak yayımlandıktan sonra kullanabilirler.)
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili yapmak ve milliyet, cinsiyet, dini, siyasi ve ekonomik kaygıların incelemeyi etkilemesine izin vermemek
• Makaleyi yapıcı ve nezaketli bir şekilde incelemek ve düşmanlık, iftira, hakaret içeren kişisel yorumlar yapmaktan kaçınmak
• İncelemeyi kabul ettikleri makaleyi zamanında ve belirtilen etik kurallara uygun olarak tamamlamak

Yayıncının Etik Sorumlulukları

• Karya Journal of Health Science’a gönderilen makalelerin tüm süreçlerinden editörler sorumludur. Bu çerçevede, ekonomik veya politik çıkarlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişiler editörlerdir.
• Yayıncı, bağımsız editoryal kararı kabul eder.

Etik Olmayan Davranış

• Karya Journal of Health Science’da yukarıda belirtilen etik sorumluluklar dışında herhangi bir etik dışı davranış veya içerikle karşılaşırsanız, lütfen karyajhs@gmail.com adresine e-posta göndererek dergiyi bilgilendiriniz.

YAYIN POLİTİKASI

YAYIN DEĞERLENDİRME VE KABUL SÜRECİ
Karya Journal of Health Science’a gelen her yazı, ilk olarak editörler tarafından yazım, bilimsel değer, özgünlük, intihal ve etik açıdan değerlendirilir. Bu kriterlere uygun olmayan yazılar hakem değerlendirmesine alınmaksızın gerekçeleri ile reddedilir. Uygun bulunan yazılar önce sekretarya tarafından makale yazım kuralları açısından incelenir. Daha sonra yazı, türüne göre istatistik ve dil editörüne gönderilir. Bu süreci tamamlayan yazılara alan editörleri atanır. Alan editörleri yazıları, alanında uzman bağımsız iki hakeme gönderir. Hakem ve yazarların isimleri karşılıklı olarak birbirlerinden gizli tutulur. Hakemlerin kendilerine gönderilen yazıyı değerlendirip değerlendirmeyeceklerini bildirme süreleri 5 gündür. Yazıyı değerlendirmeyi kabul eden hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süreç alan editörleri tarafından takip edilerek yürütülür. Hakemlik kabul edilmez ise, alan editörleri yazı için yeni bir hakem ataması yapar. Hakemlerden ikisinin olumlu görüş bildirmesi ve alan editörü oluruyla yazı editör kuruluna “yayına kabul” sürecine alınır. Bir olumlu bir olumsuz hakem raporu alan yazı, üçüncü bir hakeme gönderilir ve yazının yayınlanıp yayınlanmaması durumu üçüncü hakemin raporu doğrultusunda belirlenir. Yazarlardan istenilen düzeltmeler için süre 15 gündür. Yazarların istenilen düzeltmeleri zamanında yaparak DergiPark üzerinden sisteme yüklemeleri gerekmektedir. Yayın inceleme süreci ortalama 3 ay içinde sonuçlandırılır. Tüm işlemler elektronik ortamda gerçekleştirilir. Kabul edilen yazının derginin hangi sayısında basılacağına yayın kurulu karar verir. Yayımlanmaya kabul edilen yazıların mizanpajı sırasında yapılan son kontrollerde yazım ve dil bilgisi hataları makalenin içeriğine dokunulmaksızın yayın kurulu tarafından düzeltilebilir.

Yayını Geri Çekme
Yazı, ön değerlendirme adımında sorumlu yazar tarafından geri çekilebilir.
Yazı, değerlendirme veya yayın aşamasında ise geri çekilemez.
Yazı, yayınlandıktan sonra yazarların geri çekme işlemlerinde dergi editörüyle iş birliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır. Yayınlanmış bir yazıyı geri çekme talebinde bulunmak isteyen yazar(lar), makale adını, geri çekme nedenlerini, her bir yazarın ıslak imzası ile imzalanmış bir dilekçe ile Dergi Baş Editörü' ne kilichanbayar@gmail.com adresi üzerinden e-posta aracılığıyla iletmekle yükümlüdür. Editör Kurulu geri çekme bildirimini inceleyerek en geç 15 gün içerisinde dönüş sağlar.

Ücret Politikası
Yazıların değerlendirilmesi ve yayınlanması için ücret talep edilmez. Dergide yayınlanan yazılar için yazarlara ücret ödenmez.

TELİF HAKKI
Yazarlar, Telif Hakkı Lisans Sözleşmesini imzalayarak, yazının Karya Journal of Health Science tarafından yayınlanmak üzere kabul edilmesi durumunda Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası (CC BY-NC-ND) kapsamında lisanslanacağını kabul ederler. Yazarlar, yazının yayına kabul edilmesi halinde telif haklarını Karya Journal of Health Science' a devretmeyi kabul ederler.

Karya Journal of Health Science Dergisi yazıların değerlendirilmesi ve yayınlanması için ücret talep etmez. Dergide yayınlanan yazılar için yazarlara ücret ödemez. Derginin tüm sayılarına https://dergipark.org.tr/tr/pub/kjhs adresinden ücretsiz olarak erişilebilir.